Oksijen Nedir

Konu: Oksijen Nedir Ptsi Ağus. 31, 2009 2:14 am

Yoğunluğu 1,105 olan renksiz, kokusuz gaz.

Oksijen, sıvılaştırılması güç bir azdır (-183 derecede kaynar).
Do ğada en yaygın olan element odur: havada olduğu gibi suda da
var dır; soluduğumuz havanın beşte bi ri oksijendir. Hayvanların ve
bitkilerin hayatında çok önemli yer tut tuğu gibi (solunum); insan
uğraşla rında da payı büyüktür (besinlerin pişirilmesi, soğukla savaş,
madenlerin hazırlanması v.b.).

Oksijen olmadan hiç bir canlı var olamaz. Nefes alırken havayla
birlik te oksijeni de içimize çekeriz; oksi jen kana karışır ve kandaki
alyu varlar sayesinde vücutta dolaşır. Ok sijen kimyasal bileşimlerde
de yer alır: besinlerdeki karbonla birleşe rek solunumla dışa attığımız
karbon dioksiti meydana getirir. Vücudumu za enerji verir ve vücut
sıcaklığının değişmemesini sağlar. Bu son derece önemli görevleri
nedeniyle, havasız lık veya oksijensiz hava (daracık, di manii yerler),
solunumun durmasına kadar varabilen ağır bozukluklara yol açabilir.

ISI VE IŞIK

Yanma olayını (oksijenin katılma sıyla meydana gelen ve ısı çıkaran
kimyasal tepkilerin tümü) ilk defa Lavoisier inceledi. Yanabilir denen
maddelerin bir kısmı karbondur (C); bu maddeler yanarken,
bileşimlerin-deki karbon, havanın oksijeniyle bir leşerek dumanda
bulunan karbon dioksit (CO2) ve karbon monoksit (CO) gazlarını verir.

Ateş denen gözle görülür yanma, çok miktarda oksijen harcayan, buna
karşılık ısı ve ışık yayan şiddetli bir kimyasal tepkimedir. Sözgelimi
bir otomobil motorunda, ağırlık olarak l kısım yakıtın yanması için 14
kısım hava gerekir ve bu çok büyük bir ha cim tutar (çünkü bir metre
küp hava ancak 1,3 kilo gelir).

DOĞAL OKSİJEN VE SANAYİ OKSİJENİ

Oksitlerin oluşumu, oksijenin çe şitli maddelerle karıştığı az veya
çok şiddetli, az veya çok yavaş kimyasal tepkilerin bir sonucudur. En
kolay oksitlenen maddeler arasında ma denler yer alır. Örneğin, oksijen
demiri paslandırır.

Çok miktarda tüketildiği halde at mosferdeki oksijen miktarı pek
de ğişmez. Gerçekten, hayvanlar âlemi nin tükettiği oksijeni bitkiler
yerine koyar: çünkü bitkiler havadan kar bon dioksit alır, bunun
karbonunu alıkoyduktan sonra oksijenini geri verir.

Sanayide sıvı havanın damıtılması yoluyla elde edilen saf oksijen
ma denî tüpler içinde basınçlı olarak satılır. Saf oksijen şiddetli bir
yanma sağlar: basınçlı oksijenle beslenen gazlı, asetilenli, hidrojenli
veya bu-tanlı hamlaçlar madenleri birbirine kaynatabilir veya
kesebilir.

Saf oksijen canlılar için de yararlı dır; bazı hastaları bir
oksijen çadırına yerleştirmekle kurtarmak müm kündür. Saf oksijen
uçaklarda, denizaltılarda v.b. yapay atmosfer (ba sınçlı hava)
yaratmağa da yarar. Ama bunun için oksijen dozunu çok iyi ayarlamak
gerekir: çok fazla oksijen, dağcıların çok yükseklerde hissetti ğine
benzeyen sarhoşluğa yol açar.

Son yıllardaki araştırmalardan an laşıldığına göre, oksijen, yüksek
ba sınç altında zehirlenmelere yol aç maktadır. Nitekim 10 atmosferlik
ba sınç altında mantarların büyümesi durmakta, ıslak fasulye taneleri
üç günde ölmekte, bakterilerin gelişme si önlenmekte, böceklerle
yumurta ları ise bir gün bile dayanamadan canlılığını kaybetmektedir.

» Bu hata nedir?
» Napolyon’un iki bacağı arasındaki kıllı şeyi nedir?